Nếu mạng Wi-Fi vẫn chưa đủ nhanh, chưa đủ tiện lợi thì có một lựa chọn tương lai khác rất đáng để quan tâm: đó là Li-Fi.
Một công ty khởi nghiệp hy vọng biến những bóng đèn điện trong nhà thành thiết bị kết nối không dây, truyền dữ liệu với tốc độ nhanh hơn Wi-Fi hiện tại gấp 100 lần, và công ty này đặt mục tiêu sẽ thương mại hoá sản phẩm này vào năm 2020.
Công ty Velmenni đã có vài dự án thí điểm, trong đó có tạo một không gian mạng ko dây trong văn phòng, sử dụng ánh sáng đèn LED thay vì dùng sóng radio để truyền dữ liệu như của Wi-Fi. CEO của Velmenni, Deepak Solanki, hồi giữa năm 2015 cho rằng công ty hy vọng sẽ mang sản phẩm này đến được với nhiều người sử dụng trong vòng 3-4 năm tới. Công nghệ đột phá này được công ty đặt cho cái tên là Li-Fi, lần đầu được một giáo sư đại học Edinburgh, giáo sư Harald Haas, giới thiệu cách nay 4 năm..
Li-Fi sử dụng dải tần ánh sáng mà mắt người nhìn thấy được để làm phương tiện truyền dữ liệu. Tuy vậy, người dùng không thể sử dụng bất kỳ nguồn ánh sáng đèn điện nào mà phải cần một nguồn sáng riêng để điều biến tín hiệu, tạo thành luồng dữ liệu. Hiện thời, tính năng này chỉ thực hiện được với các bóng đèn LED đạt chuẩn, có tích hợp một chip đặc biệt và có thêm một bộ nhận tín hiệu ánh sáng đặc biệt để có thể giải mã được tín hiệu ánh sáng truyền đi từ đèn LED.
Kỹ thuật điều biến ánh sáng không ảnh hưởng gì đến sức khỏe con người, nhất là về mắt. Giáo sư Haas giới thiệu công nghệ này tại diễn đàn TED Global hồi năm 2011, cho rằng chúng ta thậm chí có thể giảm độ sáng của đèn thật thấp đến mức gần như là tắt, nhưng tín hiệu truyền dữ liệu vẫn hoạt động như thường.
Năm 2011, Haas đã trình diễn mẫu thiết bị của ông trên bục diễn thuyết của TED. Từ đó, ông đồng sáng lập ra công ty khởi nghiệp pureLiFi và sản xuất được hai sản phẩm truyền dữ liệu bằng ánh sáng. Nếu Li-Fi được ứng dụng rộng rãi, công nghệ này có thể giải quyết được một số rắc rối mà Wi-Fi gặp phải hiện nay. Ngoài tốc độ kết nối, sóng radio phải có đủ dải tần để nhiều thiết bị cùng kết nối một lúc. Với Li-Fi thì không gặp khó khăn này vì dải tần ánh sáng lớn hơn gấp 10.000 lần so với dải tần radio.
Tốc độ truyền thử nghiệm của Li-FI
Khác với giao thức dạng sóng radio trên Wi-Fi , thì Li-Fi sử dụng công nghệ truyền dẫn bằng ánh sáng với tên khoa học đầy đủ là Visible Light Communication (VLC). Về cơ chế hoạt động, Li-Fi sẽ truyền đi những tín hiệu ánh sáng thuộc dải tần số từ 400 tới 800 Terahertz – khá tương đồng với kiểu mã Morse truyền thống, nhưng mang đến nhiều cải tiến hơn, chính xác hơn, và tốc độ nhanh hơn. Cụ thể, các mã nhị phân được truyền đi bằng cách gửi 2 trạng thái bật đèn và tắt đèn tới điểm đích, 2 trạng thái bật tắt này sẽ tương đương với 2 số 0 và 1 của hệ nhị phân.
Các thử nghiệm cho thấy Li-Fi đem lại hiệu quả rất cao, với băng thông được mở rộng hơn gấp 100 lần so với mạng Wi-Fi thông thường. Điều này tương đương với việc download tổng cộng 18 bộ phim, với dung lượng mỗi phim 1,5GB chỉ trong vỏn vẹn 1 giây đồng hồ.
Li-Fi khó lòng thay thế Wi-Fi, nhưng sẽ song song phát triển
Khi lần đầu tiên chứng kiến tốc độ nhanh tới bất ngờ của Li-Fi, nhiều người có thể sẽ tin vào một tương lai mà mạng Wi-Fi, mạng không dây (mạng Lan, mạng Wan,..) sẽ bị thay thế hoàn toàn bởi công nghệ mới này. Tuy nhiên có vẻ như Wi-Fi vẫn sẽ “an toàn” trong một thời gian dài, bởi người sáng lập Li-Fi nhận định rằng hệ thống mạng không dây này đã xâm nhập quá sâu vào xã hội. Tới mức mà việc tìm ra giải pháp để thay thế cho Wi-Fi gần như là điều không thể. Thay vào đó, chúng ta nên tìm cách để tối ưu hóa cho hệ thống cũ.
Mặc dù đạt tốc độ truyển tải ấn tượng, nhưng giới chuyên gia cho biết công nghệ này vẫn tồn tại nhiều nhược điểm. Trong đó nổi bật nhất đó là Li-Fi không thể đi xuyên tường – trong khi Wi-Fi hoàn toàn có thể. Quan trọng nhất là ánh sáng không thể đi xuyên tường được như sóng radio, nghĩa là thiết bị phải ở đâu nhìn thấy được. Hơn nữa, để chắn sóng Li-Fi, người dùng đơn giản chỉ cần bịt bóng đèn lại là dữ liệu gặp rắc rối ngay lập tức. Li-Fi cũng không hoạt động được ngoài trời nắng vì ánh sáng đèn LED không thể sáng hơn được ánh mặt trời. Do đó, Li-Fi có thể trở thành giải pháp tiềm năng tại các trụ sở, bệnh viện, tòa nhà hay hội trường lớn, chứ khó lòng áp dụng được tại các gia đình.
Tuy nhiên, đây vẫn là một công nghệ rất hứa hẹn trong tương lai, với mục đích tạo ra 1 chuẩn kết nối không dây với tốc độ truyền dẫn nhanh hơn, hoàn thiện hơn.